پهنه بندی توزیع فضایی جمعیت شهری به روش درونیابی سطحی با استفاده از سیستم های اطلاعات مکانی تصویر مبنا- منطقه مورد مطالعه: شهر تهران

آگاهی از مشخصات جمعیتی یک شهر از نیازهای اولیه تصمیم گیرندگان شهری می باشد. این در حالی است که داده های جمعیتی عموماً در بازه های زمانی بلند مدت از قبیل ده یا پنج ساله تهیه و یا بازبینی می شوند. در این فاصله زمانی، جمعیت با اعمال تخمین های غیر شهودی و تقریبی از قبیل نرخ متوسط مهاجرت و یا داده های آماری دقیق تری چون زاد و ولد تخمین زده می شود. در کنار نادقیق بودن نتایج تخمین های جمعیتی نکته مهم عدم امکان استفاده از آنها برای ارائه برآوردی از پراکندگی جمعیت می باشد. این تحقیق با احساس نیاز به بهبود تخمین جمعیت و بالاخص تعیین پراکندگی جمعیت در محیط های شهری به ارائه روشی مبتنی بر بکارگیری داده های مکانی پرداخته است. فرضیه تحقیق عبارتست از اینکه عامل مکان در قالب کاربری اراضی و تراکم و پراکندگی جمعیت دارای ارتباط مشخصی با یکدیگر می باشند. در صورت مشخص بودن ارتباط مزبور و وجود تخمین های دقیق تر و عینی تری از تغییرات کاربری اراضی، می توان این تغییرات را در تراکم و پراکندگی جمعیت تصویر نمود. نتیجه این فرآیند افزودن فاکتوری عینی و قابل اطمینان در تخمین جمعیت است که می تواند سبب بهبود روش های تخمینی موجود گردد. در این تحقیق چند ارتباط اصلی میان کاربری اراضی و جمعیت از قبیل سکونت، تمایل به زندگی در مجاورت یکدیگر و همچنین توزیع پیوسته جمعیت در حوزه مکانی معرفی شده اند. این ارتباط ها با استفاده از روش تخمین و حداکثرسازی در محیط محاسباتی یک سیستم اطلاعات مکانی تصویر مبنا پیاده سازی شده اند تا شبیه سازی از جمعیت و پراکندگی آن در شهری مانند تهران حاصل گردد. روش تخمین و حداکثرسازی در این تحقیق به عنوان نوعی از درونیابی سطحی بکار گرفته شده است. داده های کاربری اراضی مورد نیاز نیز از تصاویر ماهواره ای irs-d مربوط به تاریخ های 06/03/2012 و 26/10/2013 استخراج شده است. نتایج حاصل برآورد مناسبی از جمعیت و پراکندگی آن را در منطقه مورد مطالعه خاطر نشان می سازد.